Jaarprogramma 2021: Tabula Rasa
Elk jaar staat er bij OPA een thema centraal om het programma te kunnen duiden en vakgebieden te verbinden met relevante onderwerpen uit de maatschappij. In 2021 is dit tabula rasa. Met dit thema gaan we gezamenlijk op onderzoek naar het 'onbeschreven blad’, de wereld waarin wij als mens en als ontwerper leven. De wereld waarin we kansen krijgen om onze eigen toekomst te ontwerpen en een nieuw (circulair) systeem te ontwikkelen, dat bijdraagt aan een betere wereld.
Begin 2020 veranderde de wereld ingrijpend. Een virus wat heel ver weg leek, kwam in één keer heel dichtbij in ons nuchtere land. De mensheid en de wereldleiders moesten keuzes maken over een situatie die voor de huidige generatie op aarde onbekend was: een pandemie. Zondag 15 maart 2020 gaat de geschiedenisboeken in als de de dag dat Nederland een intelligente lockdown in ging. Wat dat precies inhield, leerden we pas later. COVID-19 domineert tot op de dag van vandaag nog steeds ons leven. We proberen de draad van ons dagelijkse leven weer op te pakken, maar worden constant geconfronteerd met het feit dat het coronavirus nog niet onder controle is. Het is de stille broertje in de klas, dat je niet altijd hoort, maar altijd en overal aanwezig is. Wat doet dat met onze samenleving? Hoe gaan we verder? En hoe leren we leven met het nieuwe normaal?
In de eerste maanden van 2020 kwam de wereld letterlijk tot stilstand. Geen sociale verplichtingen, geen files, geen vliegtuigen, maar ook geen sociale bijeenkomsten, geen uitjes en geen vakanties. We kregen als samenleving te maken met een nieuw normaal: thuiswerken en alleen uit huis voor de boodschappen. Er waren positieve kanten: er werd in de weekenden tijd gemaakt voor het gezin en de klusjes in huis, de uitstoot van afvalstoffen nam af en de lucht was schoner dan ooit. Daarnaast was er de schaduwkant van sociaal isolement, eenzaamheid, uitzichtloosheid en verveling. Alles hangt af van de levensomstandigheden en de elasticiteit van de geest, zoals Lidewij Edelkoort omschrijft in een van haar artikelen.
Rust en ruimte vormen een goede voedingsbodem voor creativiteit. 2020 lijkt een grote, collectieve bewustwording te hebben veroorzaakt, die er toe leidt dat er gezocht wordt naar een goede manier van leven voor de mens zelf, de aarde, het klimaat, de flora en de fauna. Tegelijkertijd worstelen veel mensen, waaronder veel ontwerpers met inkomstenderving, uitzichtloosheid en een gebrek aan perspectief. De urgentie om de wereld en de huidige systemen te verbeteren, lijkt nu groter dan ooit te zijn. Is het mogelijk om in 2021 de toekomst met positiviteit tegemoet te treden? Om de toekomst te schrijven als een nieuw begin, een onbeschreven blad: TABULA RASA.
Een belangrijke vraag daarbij is: hoe nu ontwerper te zijn? Maak je een keuze in hoe je gaat ontwerpen, kijk je op een andere manier naar waar je product naar toe gaat? Denk je na over andere financieringsbronnen? Welke invloed wil je uitoefenen? Of wordt de druk te hoog en de (financiële) onzekerheid te veel?
Foto: Alice Triquet via Unsplash
Beeldbewerking: De Vormforensen