Wat hebben interdisciplinair ontwerpen, visuele identiteiten en vraagstukken rondom de energietransitie met elkaar gemeen? Dit alles komt samen binnen het ontwerpbureau Sinds 1416.
Vorig jaar vierde het bureau, opgericht door Dirk Claessens en Maarten Verweij, zijn vijftienjarig bestaan. Dirk en Maarten leerden elkaar ruim twintig jaar geleden kennen tijdens de opleiding Graphic Design aan ArtEZ University of the arts, wat toen nog Hogeschool voor de Kunsten Arnhem (HKA) heette. Hier ontstond een vriendschap en een ambachtelijke basis van het vak. Beiden besloten na hun tijd op ArtEZ een masteropleiding aan St. Joost te volgen, voor een meer onderzoekend en interdisciplinair curriculum. Hun samenwerking begon al tijdens de opleiding en als vanzelf is Sinds 1416 ontstaan.
Sinds 1416 is een bescheiden bureau, dat eigen prestaties niet van de daken schreeuwt. Toch willen Dirk en Maarten stilstaan bij dit indrukwekkende jubileum, want er zijn genoeg successen en lessen om te delen. Wat hebben ze geleerd in de afgelopen vijftien jaar? En wat kunnen ze meegeven aan beginnende ontwerpers? Dirk: "We hebben onze expertise altijd breed ingezet en zijn op die manier meegegroeid met de ontwikkelingen binnen het vakgebied."
DE EERSTE JAREN
Zowel voor het ontstaan als de groei van het bureau geldt: alles lijkt organisch te gebeuren. Maarten: "Het is eigenlijk the story of the studio." Dirk: "De start was een logische keuze, we hebben het nooit uitgebreid besproken. Het gebeurde eigenlijk vanzelf, we hadden vooral een KvK-inschrijving nodig om facturen te kunnen schrijven." Maarten: "We zijn begonnen met feestjes en waren zowel ondernemer als gast: we ontwierpen voor feesten waar we zelf ook heen gingen of hielpen organiseren. De omloopsnelheid was hoog, vaak moest alles binnen een week klaar zijn." Dirk: "Nu zijn we op een hele andere manier aan het werk, maar soms mis je die tijd wel: het maken, de vrijheid en royaal experimenteren." Maarten: “Vanuit het netwerk dat werd opgebouwd kwamen de eerste identiteitsklussen voort."
Eén van de eerste grotere opdrachtgevers was Edwin Jacobs van Museum Jan Cunen in Oss. Dirk: "Hij had ons werk gezien en gaf ons de kans om te experimenteren. We kregen vaak geen specifieke opdracht. Er was een richting en daarbinnen hadden wij als ontwerpers de vrijheid om te creëren. Hoe interessanter ons voorstel was, hoe meer budget er werd vrijgemaakt."
Voor een samenwerkingsproject tussen Museum Jan Cunen en het plaatselijke onderwijs bouwde Sinds 1416 een digitale omgeving waarin de leerlingen zelf tentoonstellingen konden bouwen: een unicum in die tijd. Dirk: "We waren nog broekies van begin twintig. Zelfs de wethouder van cultuur kwam langs om dit te bekijken."
Een deel van de eerder genoemde bescheidenheid komt voort vanuit een gevarieerd portfolio. Maarten: "Wat je maakt, trek je aan. We brachten op een gegeven moment weinig naar buiten, mede omdat we voor externen een verwarrend portfolio aan uiteenlopende opdrachten hebben. De afgelopen tijd hebben we onze werkzaamheden daarom ondergebracht in drie verschillende entiteiten om het beeld van de ontwerpstudio niet te vertroebelen: Sinds 1416, Ice to Eskimo en Powerama."
SINDS 1416
De ontwerpstudio Sinds 1416 vormt de basis: een multidisciplinaire ontwerpstudio, die zich richt op het ontwikkelen van visuele identiteiten, die iconisch en tijdloos zijn.
Sinds 1416 denkt vanuit inhoudelijk-strategisch oogpunt mee en werkte eerder aan uitingen van klanten als De Bijenkorf, De Volkskrant, Prix de Rome, De Raad voor Cultuur, Museum Arnhem, Collectie de Groen, Hotel Maria Kapel, Weltevree en de gemeente Arnhem.
Een bijzondere opdracht is het ontwerp van het toegangshek van het trainingscomplex van voetbalclub Vitesse. Dirk: "Dat vonden we best spannend, voetbalsupporters zijn een kritische doelgroep." Maarten: "Je zag op een gegeven moment dat interviews van Studio Sport vaak plaatsvonden voor dat hek, dat was bijzonder." Dirk: "Uiteindelijk droegen supporters truien met een afbeelding gebaseerd op het ontwerp."
Wie binnenloopt bij Sinds 1416 met de verwachting een studio met assistenten, junior designers en projectmanagers te zien, komt bedrogen uit. Dirk en Maarten hebben de bewuste keuze gemaakt om een kleine studio te blijven, met een flexibel netwerk van betrouwbare freelancers. Door de jaren heen hebben ze een groot arsenaal aan diverse specialisten om hen heen verzameld, zodat ze gemakkelijk mee kunnen groeien met de vraag van de opdrachtgever. Dirk: "Soms is het wennen voor grote organisaties dat we een relatief klein bureau zijn, ze snappen niet hoe we dat doen. Maar zo blijven we altijd actueel en flexibel en garanderen we een persoonlijke aanpak. Deze werkwijze wordt zeer gewaardeerd door onze opdrachtgevers."
ICE TO ESKIMO
Het reclamebureau Ice to Eskimo is ontstaan vanuit een opmerkelijke opdracht. Dirk: "Op een gegeven moment kregen we opdrachten binnen de Food & Beverage (F&B)-industrie. We gingen werken voor Van Geloven, een bedrijf van multinational McCain. Zij beheren een breed portfolio aan merken, waaronder Mora, Van Dobben en De Bourgondiër: een luxer snackmerk. Roderik Kuijpers, de oprichter van Bar Florian - ook één van onze eerste opdrachtgevers - leverde De Bourgondiër op events. Hij was overtuigd van de smaak, maar niet van de uitstraling. Hij overtuigde Van Geloven om dit te verbeteren en introduceerde ons bij de marketingafdeling. Vanaf 2013 zijn we voor hen gaan werken. Maarten: "We hebben wel even getwijfeld of we dit moesten doen, we wilden niet per sé vleesconsumptie promoten. Maar juist van binnenuit kun je een organisatie veranderen, het is bijvoorbeeld gelukt om een vegetarische lijn te lanceren die goed loopt." Sinds 1416 schoof zowel bij marketing als bij productie, sales en management aan om mee te denken over de markt van de toekomst. Zo ontwikkelden ze voor De Bourgondiër één van de eerste commerciële foodtrucks, die werd ingezet op grote festivals in Nederland en België.
Maarten: "Uiteindelijk hebben we Ice to Eskimo opgericht, omdat we steeds meer gevraagd werden voor opdrachten binnen het F&B segment en we merkten dat we alles in huis hadden om het volledige spectrum te verzorgen: van standontwerp tot sociale media strategie. Het was voor ons een opluchting om deze werkzaamheden onder te brengen bij een apart bureau, ook omdat onze rol als ontwerper veel breder werd ingezet."
POWERAMA
De derde entiteit, Powerama, is ontstaan vanuit de behoefte om projecten rondom duurzame energie(transities) onder één naam te communiceren. Het begon uiteraard op organische wijze, met een prijsvraag vanuit Ontwerp Platform Arnhem, samen met Alliander en de gemeente Arnhem. De vraag was om een oplaadpaal te ontwerpen. Dirk en Maarten sloegen de handen ineen met productontwerper Floris Schoonderbeek en stelden een essay op over de toekomst van elektrisch rijden in plaats van een fysiek ontwerp. Een succes: ze werden geselecteerd met een wildcard en wonnen vervolgens de wedstrijd met de ‘Lolo’. Als prijs werden er tien prototypes van de oplaadfaciliteit ontwikkeld.
De Lolo werd ondergebracht bij NewMotion, toen een startup en nu een marktleider in slimme laadoplossingen voor elektrisch vervoer. Een samenwerking die meer dan zeven jaar duurde en waarbij Sinds 1416 de merkstrategie en alle communicatie verzorgde.
Uiteindelijk zijn er meer dan 30.000 exemplaren geïnstalleerd en werd NewMotion overgenomen door de New Energy tak van Shell. Wil je meer weten over de Lolo? Lees hier een uitgebreid interview met Maarten.
Inmiddels staat er een nieuw project rondom de energietransitie in de kinderschoenen.
Persoonlijke interesses werden door de jaren heen regelmatig vertaald naar nieuwe initiatieven. Zo heeft Maarten samen met zijn partner Rieke Righolt recent de presentatie-instelling voor hedendaagse kunst ‘Machinery of Me’ opgericht, waar hij mededirecteur en co-curator is.
Naast deze activiteiten geeft Maarten ruim tien jaar les aan verschillende academies en verzorgt hij jaarlijks ontwerp gerelateerde workshops in China. "Het lesgeven is erg waardevol, het uitwisselen van kennis en ideeën met studenten levert uiteindelijk ook de studio inspiratie en nieuwe energie op."
Als er iets is wat de geschiedenis van Sinds 1416 laat zien, is dat een onderzoekende houding en een open blik een ontwerper ver kunnen brengen.
***