Maarten Verweij (1978) studeerde grafisch ontwerpen aan de kunstacademie in Arnhem en voltooide een master aan de St. Joost academie in Breda. Met Dirk Claessens richtte hij in 2005 ontwerpbureau Sinds 1416 op, dat samen met Floris Schoonderbeek (Studio FS) de Loloo ontwierp: een laadfaciliteit voor elektrische auto's. In 2016 wonnen zij hiermee de Red Dot Design Award.
Voor Verweij, die met Sinds 1416 ook de visuele identiteit van OPA ontwierp, staan het ontwerpend denken – 'design thinking' – en een interdisciplinaire aanpak centraal. Dat is terug te zien in de aanvliegroute voor het ontwerp van de Loloo.
Startpunt was een ontwerpwedstrijd van de gemeente Arnhem, Alliander en OPA, in 2008. De vraag was simpel: ontwerp een laadpaal voor elektrische auto's. “We vonden dat een boeiende vraag. Het idee dat elektrisch rijden de toekomst wordt begon toen juist rond te zoemen, en wij zijn altijd geïnteresseerd in wat die nieuwe stap dan gaat zijn.”
Sinds 1416 begon bij het opnieuw evalueren van de vraag en de implicaties van het vraagstuk. “We gingen terug naar de basis: wat betekent het als we straks heel veel auto's gaan opladen? Willen we wel een oplaadpaal? Moeten we niet gewoon een hele goede haspel ontwerpen die alle autobezitters bij zich hebben?”
De jury kreeg zo'n 80 inschrijvingen, maar bleek gevoelig voor die verhalende aanpak. “We kregen eigenlijk een soort wild card, want we hebben het plan ingediend zonder een fysiek ontwerp te maken. Het ging puur om het verhaal.”
China
Die aanpak komt ook terug in de workshops die Verweij in China aan diverse universiteiten geeft. : “In China is men geneigd meteen te gaan máken. Tijdens de workshops gaan we – net als bij de Loloo – eerst dingen in kaart brengen, voordat we gaan produceren. De eerste twee dagen doen we helemaal niets met een pc: de studenten maken dan een visueel verhaal, een soort pleidooi voor hun product.”
Een van de belangrijke inspiratiebronnen voor de Loloo vond Verweij tijdens zijn reizen China. “In heel veel Chinese steden mogen alleen nog maar elektrische scooters rijden, vanwege de luchtvervuiling. Overal heb je dan ook laadfaciliteiten voor scooters. Dat zijn simpele kastjes waar je een muntje in gooit en vervolgens een volle accu krijgt. Winkels zetten zo'n ding neer als service. Dat snelle, actieve en sociale spreekt me aan.”
Dus moest de Loloo een laadfaciliteit worden die door de lokale middenstand en de gebruikers zelf voor anderen opengesteld kon worden. “Het leek ons mooi als een lokale aanbieder, bijvoorbeeld een boer, de stroom kan aanbieden die hij opwekt met een molen op zijn erf.”
Location
Een van de belangrijke uitgangspunten gedurende het ontwerpproces was de rol van de locatie: “Een paal kan een plek activeren. Je ziet dat bijvoorbeeld op festivals: de plek waar je je telefoon kunt opladen, wordt ook meteen een meeting point.” De naam – Loloo – is gebaseerd op dat denken vanuit de locatie in plaats van het product: Loloo staat voor Load Location.
Dus maakte het team ook een app: laad je jouw auto op, dan geeft deze bijvoorbeeld ook aan waar de beste koffie in de buurt is. “Door verschillende initiatieven te lanceren wilden we van Loloo een werkwoord maken: 'we gaan onze auto Loloo-en'. We hoopten dat het een beweging zou worden.” Ook de website die de ontwerpers maakten – Guerilla Charging – haakte in op dat idee: “Via Guerilla Charging konden mensen illegale stopcontacten in de openbare ruimte opgeven. Dat was bedoeld als ludieke manier om die nieuwe doelgroep aan te spreken en te verbinden.”
Aaibaar
Zo ontstond de Loloo: een minimalistisch, handzaam apparaat dat gemakkelijk op allerlei locaties bevestigd kan worden. “We zijn heel erg van ronde vormen uitgegaan. Het moest een vriendelijk karaktertje worden. De RFID reader zit rechtsboven: als je de Loloo wil gebruiken moet je hem met de laadpas als het ware over zijn bol aaien.”
Maar het ontwerp is vooral ook praktisch. “De ronde vorm en witte kleur zijn gekozen omdat je hem zo makkelijk kan customizen, met kleuren of bedrijfslogo's. Het stopcontact zit bovenin, zodat je hem lager kan ophangen. Daardoor is hij wat minder aanwezig. En hij moest eenvoudig te bevestigen zijn.”
Het is typerend aan het proces van Sinds 1416: de vorm ontstaat vanuit het verhaal, niet andersom. “Dat is een van de belangrijke aspecten van design thinking.” Er is nagedacht over alle aspecten van het product, van een vriendelijke installatiehandleiding, een duurzame verpakking en een overzichtelijk betaalsysteem, tot een heldere communicatiestrategie. “Van monteur tot koper, op alle fronten wilden we geliefd zijn. Op die manier bouw je een sterke identiteit.”
30.000+
Nadat Sinds 1416 met Studio Floris Schoonderbeek de ontwerpwedstrijd won werden er als prijs tien prototypes ontwikkeld, die allen in Arnhem zijn geplaatst. Maar daar hield het niet op: “We raakten in contact met verschillende organisaties die wilden samenwerken. Een daarvan was NewMotion, destijds een start-up op het gebied van elektrisch vervoer.” Het team koos ervoor via een aandelenpakket onderdeel te worden van het bedrijf. “Daarmee bleven we ook als ontwerper volledig betrokken. Dat vonden we belangrijk. We hadden het gevoel aan het begin te staan van iets moois, en we wilden nog een aantal belangrijke stappen maken in de doorontwikkeling van het product.”
Binnen NewMotion konden de heren het product en de visuele communicatie van het bedrijf verder ontwikkelen, samen met een team van specialisten. Een nieuwe versie van de Loloo werd door het bedrijf in productie genomen. Inmiddels zijn er meer dan 30.000 Loloo's geïnstalleerd, en is NewMotion marktleider onder de aanbieders van oplaadpalen voor elektrische auto's in Europa. “ Het onderscheidende ontwerp en een creatieve marketingstrategie speelde zeker een rol bij dat succes.”
Toekomst
Eind vorig is NewMotion verkocht aan de New Energy tak van Shell. Daarmee kwam ook een einde aan de samenwerking tussen Sinds 1416 en het bedrijf. “ We merkten dat alles inmiddels liep. We hadden het gevoel: het product staat nu, het is goed zo.”
Sinds enkele maanden is Verweij, die de laatste jaren in Amsterdam woonde, teruggekeerd naar Arnhem. Samen met zijn partner en twee andere stellen kocht hij een gebouw op de Buitenplaats Koningsweg. “Het is voor ons een lang gekoesterde droom om wonen en werken te combineren en daarnaast een projectruimte voor kunst te openen. Dat gaan we nu realiseren op de Buitenplaats.”
Met Sinds 1416 is hij inmiddels betrokken bij een nieuwe startup. “Dat ligt erg in het verlengde van het Loloo-project. We denken en ontwerpen mee aan een deelplan voor elektrische bakfietsen. Eind mei wordt het project gelanceerd in Haarlem.”
Daarnaast maakt Verweij, buiten de studio om nog altijd vrij werk, waarmee hij op dit moment in de Rozet exposeert: monodrukken gebaseerd op fotografisch werk. “Ik heb altijd de behoefte om naast werk in opdracht vrij werk te maken, omdat het visueel en geestelijk stimuleert. Dat levert een interessante wisselwerking op, want ik werk hier juist puur vanuit de behoefte om beeld te creëren.”
Anita van Rootselaar is journalist en tekstschrijver. Zij interviewde Maarten Verweij naar aanleiding van zijn presentatie op de 20x20! avond van OPA, CASA en Studio Omstand.
