Jesse van Meel is grafisch ontwerper, Arnhemse Nieuwe 2019 en ontwerper voor Made to Measure, het jaarprogramma 2020 van OPA. In Squaring the Circle deelt hij het concept en zijn inspiratie achter de beelden van de OPA-avonden.

Wanneer ik denk aan de relatie tussen schaal en ontwerp, gaan mijn gedachten gelijk naar resolutie. Als grafisch ontwerper is dit niet raar, aangezien mijn werkdagen grotendeels achter een scherm plaatsvinden. Zelfs als ik actief de computer probeer te ontwijken, ontkomt het ontwerp er niet aan om ergens in het proces gefotografeerd, gescand, gekopieerd of anders digitaal vertaald te worden. Als we de pixel beschouwen als de “bouwsteen” van deze beelden, beslist de resolutie hoeveel stenen er gebruikt mogen worden. Kortom, de resolutie bepaalt of een beeld begrepen kan worden en met hoeveel detail dit gebeurt.

De schaal waarop het gemaakte beeld bekeken wordt, is een andere belangrijke factor wanneer het gaat om de leesbaarheid van een beeld. Als je een geprinte foto van te dichtbij bekijkt, wordt een vlek inkt, patronen en teksten op een sjaal worden gewoven draden en een 4K-video wordt een raster van knipperende pixels. De resolutie van een beeld dicteert als het ware de afstand die nodig is om de betekenis van een beeld te kunnen lezen. De afmeting waarop men het beeld waarneemt, wordt dus zowel bepaald door het fysieke formaat als door de afstand waarop het bekeken en begrepen kan worden. Dit vormt de gedachte achter de visuele uitingen die ik heb ontworpen voor het OPA jaarprogramma van 2020—wat in het teken staat van de verschillende schalen van ontwerp—en maakt het mogelijk om te spelen met schaal binnen de vooraf vastgestelde formaten.

Hoe hoog een beeld-resolutie ook is, zoom ver genoeg in en een perfecte cirkel zal uiteindelijk rechte hoeken krijgen. Dit maakt de cirkel de perfecte tegenvorm van het vierkant (het pixel) en een goede visuele indicatie voor resolutie. Samen vormen ze de basis waar binnen een representerend beeld gemaakt kan worden voor elk onderwerp binnen het jaarprogramma. Door resolutie een variabele factor te maken binnen het beeld, zoekt de stijl constant de grens op van wat je ziet: het beeld (de cirkel) of het “materiaal” waar deze van gemaakt is (het vierkant).

Om meer variatie te creëren per onderwerp, is de display typografie per OPA-avond custom gemaakt. De letters zijn interpretaties van lettervormen die ik ben tegengekomen in mijn dagelijkse leven en heb verzameld door de jaren heen. Zo is bijvoorbeeld de typografie van Personal Space gebaseerd op een art-deco-ish display font, ontworpen in 1930.

Zoals in deze stijl, zet ik mijn ontwerpen graag vast binnen conceptuele systemen. Het helpt me om keuzes te maken en alles met elkaar in verbinding te brengen. Het systeem fungeert als een soort basis, die ik vervolgens met elke iteratie kan bevragen en weer kan aanpassen. Op deze manier is elke versie een groeiend visueel onderzoek en blijft het een uitdaging om variërende onderwerpen visueel te verbeelden, zowel in statisch als in bewegend beeld.

De resultaten binnen de 2020-stijl zijn te herkennen als “laag in resolutie”, iets wat we zouden zeggen over elk beeld waarbij we de pixels nog kunnen tellen. Ze roepen een gevoel van nostalgie op en doen denken aan oude arcade games en Game Boy displays: een vroege digitale tijd. In mijn afstudeerscriptie I Want A Shitty Copy: Exploring the Potential Of The Low-resolution Image onderzoek ik een kwaliteit van het lage resolutie beeld, die verder gaat dan esthetiek en nostalgie.

Als je de term “resoluut” benadert als iets wat “vastbesloten” is, kunnen we “laag in resolutie” ook begrijpen als iets wat nog niet geheel bepaald is: een suggestie van iets, een hint of idee, een concept. Zoals in vroege arcade games, slagen zulke beelden erin om met weinig informatie de suggestie te wekken van gehele werelden. Ze geven een impressie en vragen van de individuele verbeelding om het aan te vullen.

In de wereld van groeiende beeldresoluties lijkt het bestaan van de pixel het liefst vergeten te worden. Als ontwerpers kunnen we “full-geek mode” gaan op de materialen die we gebruiken, maar wellicht kan het ook waardevol zijn om aan te nemen dat je ontwerp op het beeldscherm al uit een “materiaal” bestaat: in de manier waarop het wordt gerepresenteerd in pixels.

Jesse van Meel
Steun OPA door member te worden en krijg naast gratis toegang tot onze avonden nog vele extra’s!